Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 czerwca 2016 r. (sygn. I SA/Łd 381/16) orzekł, że transakcje polegające na wymianie waluty wirtualnej Bitcoin („BTC”) na inne waluty i odwrotnie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego ujętego w art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług.
Spór dotyczył podatnika planującego rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na umożliwieniu klientom dokonywania transakcji nabywania i zbywania BTC pobierając za tę czynność określoną prowizję. Podatnik wskazywał, iż wirtualna waluta ze względu na swoje przeznaczenie powinna być na gruncie polskiego prawa traktowana jak prawne środki płatnicze, a co za tym idzie korzystać z przewidzianych w ustawie o VAT zwolnień.
Z powyższym stanowiskiem nie zgodził się Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi argumentując, iż na gruncie polskiego prawa BTC nie może być traktowany na równi z prawnymi środkami płatniczymi, gdyż nie jest stosowany w rozliczeniach międzynarodowych w sensie prawnym oraz nie posługują się nim żadne instytucje publiczne. Nie można również mówić o jakimkolwiek organie centralnym, który by pełnił funkcję zarządzającą lub nadzorującą nad BTC. Na tej podstawie Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził, iż nie jest możliwe zastosowanie zwolnień wynikających z ustawy o VAT, przy czym rozstrzygając przedmiotową sprawę, organ rozpatrywał zwolnienia wynikające z art. 43. ust 1 pkt 7 oraz pkt 40 ww. ustawy.
Podatnik nie podzielając stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej i po uprzednim bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa, zaskarżył przedmiotową interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. WSA przychylił się do stanowiska podatnika i uchylił zaskarżoną interpretację wskazując w uzasadnieniu, iż kluczowym dla rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) z dnia 22 października 2015 r. (sygn. C 264/14). W przywołanym orzeczeniu TSUE jednoznacznie orzekł, iż na gruncie zwolnień przedmiotowych wynikających z dyrektywy VAT, a konkretnie jej art. 135 ust 1 lit. e, transakcje wymiany BTC są zwolnione z podatku od towarów i usług.
TSUE wskazał także, czym posiłkował się w komentowanym orzeczeniu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, iż zwolnienia wynikające z art. 135 ust 1 dyrektywy VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa Unii Europejskiej, które służą unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Należy je interpretować w sposób ścisły, ponieważ stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda – w kontekście omawianej w niniejszym artykule tematyki – usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.
Jednocześnie TSUE podkreślił, iż interpretacja zwolnień wskazanych w dyrektywie VAT nie może być dokonywana w taki sposób, który uniemożliwiałby osiągnięcie zakładanych przez nią skutków. Według Trybunału różne wersje językowe art. 135 ust. 1 lit. e dyrektywy VAT nie pozwalają również na jednoznaczne stwierdzenie, czy przepis ten ma zastosowanie tylko do transakcji dotyczących walut tradycyjnych, czy też dotyczy on również transakcji mających związek z inną walutą – w tym wirtualnych walut.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w komentowanym orzeczeniu wskazał także, iż w jego ocenie podkreślenia wymaga, że – zdaniem Trybunału – wykładnia art. 135 ust. 1 lit e dyrektywy VAT, w myśl której rzeczony przepis obejmuje jedynie transakcje dotyczące tylko walut tradycyjnych, częściowo pozbawiłaby ów przepis skuteczności. Zdaniem WSA bezspornym pozostaje, że jedynym przeznaczeniem BTC jest funkcja środka płatniczego oraz że jest ona w tym celu akceptowana przez niektóre podmioty. Oznacza to, że zwolnienie z VAT obejmuje również świadczenie usług, które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki BTC i odwrotnie, które dokonywane są za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom.
Gustaw Masznicz
