Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 07 marca 2017 r. w sprawie o sygn. C-390/15 potwierdził stanowisko polskich organów podatkowych, iż stawki uprzywilejowane ujęte w art. 98 dyrektywy Rady 2006/112/WE (Dyrektywa VAT), a uzupełnione w załączniku III do Dyrektywy VAT, nie mają zastosowania do ebooków dostarczanych w drodze cyfrowej dystrybucji lecz do takich, które są dostarczane na każdym fizycznym nośniku danych.
Trybunał Konstytucyjny (TK) we wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym zmierzał do ustalenia czy ww. przepisy dyrektywy odnoszące się do przedmiotowej sprawy są ważne pod względem formalnym (czy tryb sporządzania zmiany załącznika III do Dyrektywy VAT nie został naruszony) i materialnym (czy zróżnicowanie w opodatkowaniu zastosowane w dyrektywnie nie narusza równości traktatowej wynikającej z art. 20 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w zw. z art. 110 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej).
TK wskazał, iż zmiany treści przepisów unijnych powinny być przedmiotem każdorazowych konsultacji państw członkowskich z Parlamentem Europejskim jako istotny wymóg proceduralny. Zaś brak takich konsultacji stanowi naruszenie skutkujące nieważnością procedowanego aktu – co w ocenie TK miało miejsce w przedmiotowej sprawie. TSUE nie podzielił wątpliwości TK wskazując, iż zmiany treści załącznika III do Dyrektywy VAT nie dotykały istoty procedowanej wówczas regulacji, co w rezultacie nie nakładało na prawodawcę obowiązku przeprowadzenia konsultacji.
TSUE nie podzielił również wątpliwości TK dot. naruszenia równości traktatowej w związku z nieobjęciem stawką preferencyjną cyfrowych dystrybucji ebooków wskazując, iż dostawa książek cyfrowych na nośnikach fizycznych oraz drogą elektroniczną stanowią niewątpliwie sytuacje podobne jak to słusznie zauważył TK. TSUE podkreślił jednak, iż przy przyjmowaniu regulacji o charakterze podatkowym prawodawca powinien dokonywać wyborów o charakterze politycznym, ekonomicznym i społecznych oraz wyważać rozbieżne interesy lub dokonywać złożonych ocen. Wobec powyższego omawiane regulacje powinny być oceniane w świetle przedmiotu i celu danych przepisów. W omawianej sprawie możliwość zastosowania stawki preferencyjnej w stosunku do dostawy książek na wszystkich nośnikach fizycznych miała na celu wspieranie czytelnictwa.
W dalszej części orzeczenia TSUE wyjaśnia, iż wyłączenie dostawy ebooków drogą elektroniczną nie podlega reżimowi art. 98 ust 2 Dyrektywy VAT ponieważ usługi świadczone drogą elektroniczną, ze względu na swoje cechy oraz dynamikę rozwojową, muszą podlegać jasnym, prostym i jednolitym regułom opodatkowania we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Celem prawodawcy nie była bowiem tylko pewność ustalania właściwej stawki podatku VAT, ale również łatwość zarządzania daniną przez podatników i organy podatkowe państw członkowskich. Co więcej, umożliwienie stosowania stawki preferencyjnej VAT do dostawy książek cyfrowych drogą elektroniczną, tak jak jest to dopuszczalne dla dostawy książek na wszystkich nośnikach fizycznych stałoby w sprzeczności z regulacją polegającą na wyłączeniu wszystkich usług elektronicznych z możliwości stosowania obniżonej stawki VAT. TSUE podkreślił, iż tak uzasadniony cel omawianych w przedmiotowym wyroku regulacji prawnych stanowi emanację zasady pewności prawa.
Dla porządku warto wskazać, iż omawiana problematyka prawna była już przedmiotem rozważań TSUE w wyrokach z dnia 05 marca 2015 r., w sprawie o sygn. C-479/13 (KE przeciwko Republice Francuskiej) oraz 05 marca 2015 r., w sprawie o sygn. C-502/13 (Komisja Europejska przeciwko Wielkiemu Księstwu Luksemburga).
Gustaw Masznicz
